Συνέντευξη στον Γιάννη Κεσσόπουλο για το thinkfree.gr
Συγγραφικά πιο ώριμος από ποτέ, έχοντας στην πλάτη το γαλλικό βραβείο Μεσογειακής Λογοτεχνίας (Prix Méditerranée Étranger 2011 ) και το Διεθνές Βραβείο Καβάφη 2011 για το βιβλίο του «Μέρες Αλεξάνδρειας», ο Δημήτρης Στεφανάκης έρχεται στη Θεσσαλονίκη με… διπλό σκοπό. Τη Δευτέρα 25 Νοεμβρίου, στις 7 το βράδυ, στο πατάρι του Ιανού (Αριστοτέλους 7), συζητά για το νέο του βιβλίο «Άρια» (που κυκλοφόρησε μόλις πριν δυο βδομάδες από τις εκδόσεις Ψυχογιός) με τον δημοσιογράφο και συγγραφέα, Γιώργο Σκαμπαρδώνη και τον καθηγητή Συγκριτικής Γραμματολογίας Γιώργο Φρέρη, ενώ την Τρίτη 26 Νοεμβρίου, στις 8 το βράδυ, στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης (Λεωφ. Στρατού 2), μιλά για την πόλη της φαντασίας του, την Αλεξάνδρεια και για τις καβαφικές συντεταγμένες της με θέμα «Αλεξάνδρεια, η πόλη της μυθοπλασίας από τον Καβάφη μέχρι σήμερα: Αλεξανδρινό κουαρτέτο – Ακυβέρνητες πολιτείες- Μέρες Αλεξάνδρειας». Με αφορμή αυτή τη διπλή παρουσία του, απάντησε στις ερωτήσεις του thinkfree.Στην «Άρια», ο νεαρός Έλληνας διπλωμάτης Στέφανος Μαυροειδής επιστρέφει από το Λονδίνο στην Ελλάδα του Μεταξά. Μια μυστηριώδης υπόθεση εξαφάνισης θα τον φέρει σε επαφή με τη βρετανική αρχαιολογική κοινότητα. Ερωτεύεται την Aγγλογαλλίδα αρχαιολόγο Ρόζμαρι Λεμπλάν και περνά μαζί της τους τελευταίους μήνες αμεριμνησίας στο περιθώριο των ανασκαφών στις Μυκήνες αλλά και του πολέμου που πλησιάζει με γοργά βήματα. Η διαφυγή τους στη Μέση Ανατολή τον Απρίλιο του ’41 θα τους οδηγήσει σ’ ένα θερμοκήπιο ειρήνης, το Κάιρο. Ο Στέφανος θα ζήσει από κοντά τη νοσηρή πολιτική ατμόσφαιρα της αιγυπτιακής πρωτεύουσας που κυοφορεί την εθνική τραγωδία του εμφυλίου. Ταυτόχρονα όμως εκείνος και η Ρόζμαρι αντιμετωπίζουν την πρόκληση μιας μυστικής αποστολής στην κατεχόμενη Ελλάδα με σκοπό την προστασία των ελληνικών αρχαιοτήτων… Ένα μυθιστόρημα για τον παλιό κόσμο που χάθηκε μέσα σε δύο διαδοχικούς παγκόσμιους πόλεμους και για τη μικρή ιστορία των απλών ανθρώπων που γράφεται στην σκιά των μεγάλων γεγονότων.
1. Με την «Άρια» επανέρχεστε στην Αλεξάνδρεια, η οποία δεν έλειψε τελείως από το «Φιλμ Νουάρ». Τι σήμαινε η Αλεξάνδρεια για τον ελληνικό κόσμο και πώς επηρέασε τη σύγχρονη Ελλάδα, με τη δική σας ματιά;
Θα σας πω τι σημαίνει για μένα η Αλεξάνδρεια… Ένας μύθος που από μόνος του μπορεί να στήσει ένα υπέροχο μυθιστόρημα. Στην πραγματικότητα η ίδια η πόλη είναι το μυθιστόρημα. Η Αλεξάνδρεια θα γράφεται και θα διαβάζεται εσαεί με πολλούς και διάφορους τρόπους από τους εκάστοτε εραστές της.
2. Η Θεσσαλονίκη είναι μια ιστορική πόλη. Θεωρείτε ότι υπήρχαν κοινά στοιχεία με την Αλεξάνδρεια των αρχών του 20ού αιώνα; Καταγράφετε «μοιραία σφάλματα» στην ιστορική της πορεία που οδήγησαν σε παρακμή;
Η Θεσσαλονίκη είναι αναμφίβολα μια μεσογειακή μητρόπολη και με αυτή την έννοια συγγενεύει με την Αλεξάνδρεια, όπως συγγενεύει με την Σμύρνη, τη Βηρυτό, τη Μασσαλία, τη Βαρκελώνη… Η Αλεξάνδρεια υπήρξε θύμα της σαγήνης της. Κάπου στην Άρια γράφω: «Αλλάζεις πόλη, αλλάζεις μοίρα». Κάθε πόλη προβάλλει τη μοίρα της στον καμβά της Ιστορίας. Οι πολιτικοί, οι διπλωμάτες, οι στρατιωτικοί, όλοι αυτοί που προωθούν τις εξελίξεις, στην πραγματικότητα αποδεικνύονται θλιβεροί κομπάρσοι.
3. Ποια στοιχεία θεωρείτε ότι διακρίνουν την Ανατολή από τη Δύση, στοιχεία που στοιχειοθετούν τη διαφορετικότητα των δύο πολιτισμών;
Η Ανατολή δεν έγραψε ποτέ το μυθιστόρημα όπως η Δύση, όπως η Ευρώπη. Για μένα αυτό είναι ένα σημαντικό στοιχείο για να διακρίνει κανείς κατ’ αρχήν τους δύο πολιτισμούς.
4. Μέσα από τα βιβλία σας θέτετε επιτακτικά το θέμα του κοσμοπολιτισμού. Γνωρίζω ότι σας έχει τεθεί κατ” επανάληψη το θέμα, ωστόσο πιστεύω ότι είναι χρήσιμο να διακρίνουμε εκείνα τα στοιχεία που συγκροτούν τον κοσμοπολιτισμό και κάποτε οδηγούσαν στην πρόοδο των κοινωνιών ενώ τις τελευταίες δεκαετίες λείπουν με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Στη λογοτεχνία δεν έχεις το δικαίωμα να ισχυριστείς: «Αυτό είναι καλό, εκείνο είναι κακό». Ο κοσμοπολιτισμός των μυθιστορημάτων μου φαντάζει ιδιαίτερα γοητευτικός και γόνιμος αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Οι ναυτικές αυτοκρατορίες, η αποικιοκρατία, ο αγροίκος πλουτισμός και οι κοινωνικές ανισότητες πυροδότησαν τις μεγάλες συγκρούσεις της ιστορίας. Εξαρτάται από ποια πλευρά κοιτάζει κανείς αυτόν τον κόσμο…
5. Τι σας εντυπωσιάζει στον καβαφικό λόγο;
Η ποιητική ανταρσία του. Ο Καβάφης αψήφησε την στείρα ποιητική των Ελλαδιτών και στράφηκε, ως γνήσιο τέκνο του διεθνισμού, στον κόσμο. Ο χρόνος τον δικαίωσε.
6. Πιστεύετε ότι ο άκρατος προσανατολισμός της Ελλάδας προς τη Δύση είναι λάθος;
Δύσκολο ερώτημα, απλά και μόνο γιατί ο Έλληνας δεν κοιτάζει ούτε προς τη Δύση ούτε προς την Ανατολή. Απλώς ομφαλοσκοπεί. Είμαστε θύματα της εσωστρεφούς καπατσοσύνης μας.
Αναρτήθηκε από: Dimitris Stefanakis
Comments - Σχόλια