Δημοσίευμα

"Ο Άγιος Στοχασμός" μια κριτική της Πηνελόπης Πετράκου για το "Συλλαβίζοντας το καλοκαίρι'

Ποιος είστε, στ’ αλήθεια, κύριε Καμύ; Ένας ταιριαστός, εναλλακτικά, τίτλος στο φιλοσοφικό μυθιστόρημα του Δημήτρη Στεφανάκη το οποίο επανακυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός. Το «Συλλαβίζοντας το καλοκαίρι» θα μπορούσε, όχι άστοχα, να χαρακτηριστεί «ύμνος στο ελληνικό καλοκαίρι» αν και, κατ’ εμέ, το ελληνικό φως λειτουργεί εδώ ως φωτοστέφανο στη διανόηση που διοχετεύεται στον κόσμο για να πλαισιώσει τις τεράστιες μορφές της ανθρωπότητας. Μια απ’ αυτές αναντίρρητα κι ο Αλμπέρ Καμύ, ο οποίος, εάν παρουσιαστεί σε αυστηρά δοκιμιακό ύφος, ενδεχομένως να πέσει στον κοινό τόπο των μέχρι τώρα μελετών. Έτσι, ο συγγραφέας προτιμά να μας την γνωρίσει λογοτεχνικά, χωρίς δοκησισοφία και βιασύνη.
Ο Καμύ περνά το καλοκαίρι του στη Μύκονο στα τέλη της δεκαετίας του ’90 ως συνηθισμένος τουρίστας και απλά εκπλήσσει εξαιτίας της ομοιότητάς του με τον Γαλλοαλγερινό συγγραφέα. Έχει κοντά του τη νεαρή Αριάδνη, τη δημοσιογράφο με το αθλητικό σώμα και τον εύφλεκτο χαρακτήρα και μοιράζεται μαζί της στιγμές, άλλοτε στωικά κι άλλοτε παθιασμένα, άλλοτε βακχικά κι άλλοτε απολλώνια. Εκείνη τον παροτρύνει με πείσμα να ολοκληρώσει τον «Πρώτο Άνθρωπο» κι εκείνος ανοίγει συχνά τα χαρτιά του μιλώντας για πολλά μα συλλογιζόμενος ακόμη περισσότερα. Κατά βάση κάνει τα προβλεπόμενα, τηρουμένων των αναλογιών: Κυκλοφορεί με βερμούδα και λαίμαργα ξεζουμίζει φρούτα, χαζεύει γυναικεία κορμιά, απολαμβάνει την ηλιοθεραπεία σαν στερημένος και δεν αρνείται να κάνει ένα βαρβάτο ξενύχτι με αμφιβόλου ποιότητας συντροφιά.
Στην καθημερινότητά του συναναστρέφεται με ανθρώπους οι οποίοι αδυνατούν να πλησιάσουν τη μοναχική του κορυφή μια και, πίσω απ’ όλα τα παραπάνω συμβατικά, υπάρχει ένας νους που καταγίνεται με την παρατήρηση και τη μεγαλοσύνη. Ο μεγάλος στοχαστής αγνοεί, παραβλέπει, αποδέχεται κι αντιπαρέρχεται. Ασκείται στο όραμα και στην τόλμη να υπερβαίνει τα σημεία όπου ο φοβισμένος κοινός νους αρνείται να προσεγγίσει. Εκεί που φτάνει ο ίδιος, δεν υπάρχει χρόνος για ξόδεμα με μικρά ζητήματα και μικρά μυαλά. Ο Καμύ αγαπά τους ανθρώπους, γιατί αγαπά τη ζωή. Δεν πιστεύει στην ανθρωπότητα αλλά την αποθεώνει μέσα από σκέψεις και λέξεις: για τον Επίκτητο και τον Δάντη, τον Ζαν-Πωλ Σαρτρ και τον Ρενέ Σαρ, τον Μπαλζάκ και τον Ντοστογιέφσκι, για τους κλασικούς μουσουργούς, για το χρόνο, το θάνατο, το ποδόσφαιρο, τον έρωτα.
«Ο κόσμος ξανάρχιζε κάθε μέρα στη Μύκονο μ’ έναν καινούργιο ήλιο, κι ο Καμύ πετούσε από πάνω του σαν άπλυτο πουκάμισο τη χρόνια κατάθλιψή του…» Πρακτικά, αυτό που τον διακρίνει είναι η παντελής απουσία προσπάθειας• δεν προσπαθεί για τίποτα, σαν να μην έχει σχέδια. Μοιάζει με άπιαστο πουλί που με την αυτάρκειά του σε κάνει να το θαυμάζεις μυστικά, σε σημείο ώρες-ώρες επικίνδυνο, αφού φτάνεις να το ανταγωνίζεσαι και να θέλεις να το κουλαντρίσεις, να παλέψεις μαζί του ώστε να το νικήσεις στα σημεία. Ο ίδιος ζηλεύει κι εκνευρίζεται, κουράζεται και πέφτει σε λήθαργο, αισθάνεται όλα τα φυσικά και νιώθει τα ανθρώπινα. Είναι λιγομίλητος αλλά πολύ γενναιόδωρος, διότι τα λόγια του είναι σοφά και άδολα. Οι αδυναμίες που του καταλογίζονται είναι οι εντυπώσεις των ανθρώπων που δεν αντέχουν να μένουν μόνοι. Ο Καμύ είναι μια σπουδαία περίπτωση. Και ασφαλώς η αιτία για όλη αυτή την πλοκή που ξετυλίγεται ισορροπημένα, μέσα από έναν άρτια δομημένο λόγο, φιλοσοφικό ως προς το βάρος και τη διάθεση και λογοτεχνικά τέλειο. Ο Δημήτρης Στεφανάκης ρίχνει μπροστά μας το ελληνικό καλοκαίρι των νησιών, ολόκληρο και γυμνό, μας αφοπλίζει και μας θεραπεύει.
 
Η Πηνελόπη Πετράκου είναι φιλόλογος, υπεύθυνη του βιβλιοπωλείου Έναστρον

Αναρτήθηκε από: Dimitris Stefanakis

Ο Δημήτρης Στεφανάκης γεννήθηκε το 1961. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Είναι συγγραφέας δώδεκα μυθιστορημάτων και ενός δοκιμίου. Έχει... Διαβάστε περισσότερα...

Comments - Σχόλια

Share this Post:

Συνεχίστε την ανάγνωση...