Δημοσίευμα

Κοσμοπολιτισμός: ο κόσμος δίχως σύνορα

Αναδημοσίευση του άρθρου από το www.thinkfree.gr
www.thinkfree.gr/κοσμοπολιτισμός-ο-κόσμος-δίχως-σύνορ/


Του Δημήτρη Στεφανάκη

Αν αναζητήσει κανείς την απαρχή του κοσμοπολιτισμού στη λεκάνη της Μεσογείου, θα χρειαστεί απλώς να καταφύγει στους αρκτικούς στίχους της Οδύσσειας και στον ήρωα του Ομήρου «που είδε πολιτείες πολλές και γνώρισε πολλούς ανθρώπους». Ο Οδυσσέας είναι ο πρώτος πολίτης του κόσμου και οι περιπέτειες του είναι εκείνες που μόνο ο πόλεμος, το εμπόριο, η διασπορά και η πολυγλωσσία μπορούν να εμπνεύσουν.
Στις αρχές του εικοστού αιώνα ο κοσμοπολιτισμός έφτανε στο απόγειό του. Οι ναυτικές αυτοκρατορίες, η αποικιοκρατία, η αναζήτηση νέων πόρων, με δύο λόγια αυτό που θα λέγαμε πρώιμη παγκοσμιοποίηση, συνέθεταν το λεγόμενο μητροπολιτικό τόξο. Μια σειρά από μητροπόλεις στην Ανατολική Μεσόγειο δεν ήταν απλώς η αντανάκλαση των ευρωπαϊκών μητροπόλεων αλλά το αποκορύφωμα του Μεσογειακού διεθνισμού. Χωρίς γλωσσικά σύνορα, χωρίς καν θρησκευτικές ή φυλετικές διακρίσεις, ετερόκλητες κοινότητες συνυπήρχαν αρμονικά στις σύγχρονες Βαβέλ: Αλεξάνδρεια, Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη, Βηρυτός, Θεσσαλονίκη…
Τι έχει απομείνει σήμερα απ’ όλα αυτά;
Η διεθνική αριστοκρατία που διαχειρίστηκε το πολυφυλετικό αυτό θαύμα αφορίστηκε στο όνομα της εθνικής αλλά και της κοινωνικής δικαιοσύνης. Οι ανακατατάξεις στη Μεσόγειο είχαν στόχο μια δικαιότερη κατανομή του πλούτου, ένα status quo εθνικής ανεξαρτησίας και ισονομίας που στην πράξη δεν τελεσφόρησε. Ο διαφωτισμός εκείνος, ως έκφραση του πνευματικού τυχοδιωκτισμού, αποτελεί πια ανάμνηση με φόντο το θρίαμβο ενός ιδιότυπου επαρχιωτισμού που κυριαρχεί στις μέρες μας.

Θα ανακτήσουμε κάποτε μια πραγματικότητα εξίσου ευφάνταστη και γοητευτική; Ερώτημα στο οποίο ίσως μόνο η λογοτεχνία μπορεί ακόμα να απαντήσει.
 

Αναρτήθηκε από: Dimitris Stefanakis

Ο Δημήτρης Στεφανάκης γεννήθηκε το 1961. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Είναι συγγραφέας δώδεκα μυθιστορημάτων και ενός δοκιμίου. Έχει... Διαβάστε περισσότερα...

Comments - Σχόλια

Share this Post:

Συνεχίστε την ανάγνωση...