Δημοσίευμα

Γράφει ο ΖΑΧΑΡΙΑΣ ΚΑΡΑΤΑΡΑΚΗΣ*

Η Βιάννος είναι ένας πολύπαθος τόπος. Η παιδική μου μνήμη έχει χαραχτεί από ταλαίπωρες μαυροντυμένες γυναίκες που έρχονταν από τα καμμένα χωριά ζητώντας μια μικρή βοήθεια για να επιβιώσουν μετά τη βάρβαρη καταστροφή από τους Γερμανούς κατακτητές. Επίσης αρκετές ιστορίες της μητέρας μου ήταν από τα παιδικά της χρόνια στον Πεύκο της Βιάννου, όπου είχε γεννηθεί.

Αργότερα γνώρισα πολλά για εξαιρετικούς επιστήμονες της περιοχής και για το γυμνάσιο της Βιάννου, που ιδρύθηκε από τα πρώτα στο νομό, για την προοδευτική πολιτική αντίληψη των κατοίκων της περιοχής, αλλά και για την εργατικότητά τους. Σύμβολο βέβαια αποτελεί ο εξαιρετικός πεζογράφος μας Ιωάννης Κονδυλάκης που διακρίθηκε στη δημοσιογραφία και μας έχει αφήσει κομψά διηγήματα και μυθιστορήματα.

Εφέτος από τις εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ κυκλοφόρησε το μυθιστόρημα του Δημήτρη Στεφανάκη ΜΙΝΩΤΑΥΡΟΣ, όπου ο χώρος δράσης και η καταγωγή των περισσότερων ηρώων είναι η Βιάννος και τα γύρω χωριά. Ο Δημήτρης Στεφανάκης σπούδασε νομικά και έχει εκδώσει έντεκα μυθιστορήματα και αρκετές μεταφράσεις σπουδαίων έργων της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας. Έχει τιμηθεί με πολλά βραβεία και διδάσκει δημιουργική γραφή. Η καταγωγή του πατέρα του είναι από τον Άγιο Βασίλειο Βιάννου και με το έργο αυτό αποδίδει τα τροφεία στον τόπο του.

Όλα του τα έργα είναι καρπός όχι μόνο μιας εξαιρετικής έμπνευσης και πλήρους γνώσης της τεχνικής της γραφής, αλλά και μελέτης των ιστορικών συγκυριών, όπου διαδραματίζονται η πλοκή και η δράση των ηρώων του.

Το μυθιστόρημα αυτό είναι πολυπρόσωπο και πολυφωνικό και καλύπτει περίπου 70 χρόνια από την τελευταία φάση της Τουρκοκρατίας στην Κρήτη μέχρι τη Γερμανική Κατοχή και τα χρόνια του Εμφυλίου. Οι βασικοί ήρωες ξεκινούν από τη Βιάννο και εξακτινώνονται στο Ηράκλειο και τις μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Κύριο πρόσωπο είναι η Μαργώ ή Μαργαρίτα Μποτέλη που φυγαδεύεται για να μην ατιμασθεί από τον πασά, παντρεύεται ένα πάμπλουτο καπνοβιομήχανο πολύ ηλικιωμένο που την μυεί στον έρωτα και στα μυστικά της επιχειρηματικότητας.

Εκείνη, όταν μένει χήρα σε νεανική ηλικία γοητεύει τους πάντες με την ευφυία, τη λυγερή της παρουσία και την ομορφιά της, ακόμα και τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Ένθερμη αγωνίστρια στον αγώνα των Κρητικών για την ένωση, μαγεύει τους πάντες και εφοδιάζει με όπλα τους αγωνιστές. Η Μαργώ είναι μια ηρωίδα που μένει στη μνήμη του αναγνώστη, όπως η Άννα Καρένινα και η Μαντάμ Μποβαρύ με την αλήθεια και την ομορφιά που μόνο η υψηλή τέχνη μπορεί να επιτύχει.

Αρνείται κάθε σχέση, αλλά ερωτεύεται τον Γιαννιό Αστάκη χαμάλη του λιμανιού που έχει καταφύγει στο Ηράκλειο φεύγοντας από τη Βιάννο για να γλυτώσει, μετά τη δολοφονία από τον αδελφό του του αιμοδιψή Τούρκου που αποκαλείται Μινώταυρος.

Ο Γιαννιός με τη συστολή του και η Μαργώ θα χαρούν τον έρωτα στο αρχοντικό της και εκείνη θα τον βοηθήσει να μπει στον κόσμο του εμπορίου, να επιστρέψει στην ‘Αρβη, να φτιάξει μια ωραία οικογένεια με μια χαριτωμένη δασκάλα και να φύγει άδικα από τους Γερμανούς στη σφαγή της Βιάννου.

Ο τρίτος κεντρικός ήρωας είναι ο Σήφης Μαραβελάκης, ένας χαρισματικός γιατρός μου μας εκπλήττει με τη γνώση και την επιστήμη του και θα ζήσει ως τα βαθιά γεράματα.

Ομολογώ ότι το μυθιστόρημα του Δημήτρη Στεφανάκη με γοήτευσε και με συγκίνησε και θεωρώ ότι είναι μια κατάκτηση και ώριμος καρπός ενός μεγάλου δημιουργού που ξέρει τα μυστικά της τέχνης του. Πιστεύω ότι θα είναι ένας σταθμός στην πεζογραφία μας.

Σε μια παρουσίαση δεν θα ήθελα να θεωρητικολογήσω, ούτε θα ήταν δυνατόν να παρουσιαστούν με λεπτομέρεια οι σχέσεις και η πλοκή των περισσοτέρων από 50 λογοτεχνικών μορφών που παρουσιάζονται στο έργο. Πάντως η μυθιστορηματική τέχνη στα χέρια του Δημήτρη Στεφανάκη βρίσκει την καλή και τη γλυκιά της ώρα και κάθε αναγνώστης θα ταξιδέψει, θα ταυτιστεί με κάποιους ήρωες και θα χαρεί την ομορφιά μιας τέχνης δύσκολης και απαιτητικής.

Άλλωστε μέσα στο μυθιστόρημα αυτό υπάρχουν πολλές σελίδες για τη μουσική και τη ζωγραφική και η Μαργώ μεταξύ των άλλων στον ελεύθερο χρόνο διαβάζει κάποια γαλλικά μυθιστορήματα. Υπάρχει ακόμα η καταγγελία της βίας και της ανθρώπινης βαρβαρότητας που σημαδεύει την ιστορία μας και χαρακτηρίζει την ανθρώπινη φύση που μόνο η μεγάλη τέχνη μακροπρόθεσμα μπορεί να εξημερώσει

*Ο κ. Ζαχαρίας Καραταράκης είναι φιλόλογος

ΠΗΓΗ: https://www.timesnews.gr/gia-to-mythistorima-toy-dimitri-stefanaki-quot-minotayros-quot/

Η δημοσίευση στο patris.gr https://www.patris.gr/2023/06/26/etsi-einai-an-etsi-nomizete-minotayros/

Photo: Δημήτρης Στεφανάκης «Τα Λιοντάρια στο Ηράκλειο - Εδώ βρίσκεται  η μισή ψυχή του ΜΙΝΩΤΑΥΡΟΥ»